| Rodzaj | Nawozy |
|---|
O sapropelu
?Sapropel? oznacza ?szlam gnilny?. Niekiedy spotyka się określenie ?gytia?, jednak nie rozpowszechniło się ono w literaturze naukowej. W grupie różnych rodzajów mułu leczniczego klasyfikuje się go wśród borowin.
Sapropel to osady denne zbiorników słodkowodnych, powstające w wyniku beztlenowego rozkładu pozostałości roślinności wodnej, resztek form organicznych oraz przenoszonych przez wodę cząstek gleby. Skład chemiczny oraz szczególne właściwości sapropelu z poszczególnych złóż znacznie różnią się między sobą i zależne są od warunków powstawania oraz od flory i fauny danych jezior. Wyróżnia się trzy zasadnicze składniki sapropelu: woda (60-97%), frakcje popiołów (piasek, glina, węglany, fosforany, krzemionka, związki żelaza itp.) oraz frakcje organiczne o bardzo złożonej i niejednorodnej strukturze (przynajmniej 15%). sapropel składa się zasadniczo z wody, cząstek organicznych i nieorganicznych. Najcenniejsze składniki sapropelu to substancje biologicznie czynne oraz zestaw mikroelementów wykazujących korzystny wpływ na zdrowie ludzi, zwierząt i roślin. Sapropel zawiera albuminę, tłuszcze, białka, witaminy, hormony, karotenoidy, przeciwutleniacze, substancje stymulujące wzrost oraz szeroki wachlarz innych substancji. Od węgla drzewnego masa organiczna sapropelu różni się wyższą zawartością składników hydrolizujących, w tym między innymi hemicelulozowych związków azotu. Sapropel jest wyjątkowo bogaty w azot. Żadna z kopalin (węgiel brunatny, łupki, rudy surowe) nie zawiera tak wysokich stężeń azotu jak sapropel.
Nawóz sapropelowy powoduje uruchomienie składników pokarmowych gleby, powoduje jej samoczynne oczyszczanie z chorobotwórczych organizmów roślinnych, grzybów i szkodliwych drobnoustrojów. Stosowanie nawozu sapropelowego korzystnie wpływa na strukturę gleby oraz przepuszczalność dla wody i powietrza. W wyniku stosowania nawozu sapropelowego próg szkodliwości metali ciężkich znacznie spada w obrębie korzeni rośliny. Zależnie od typu gleby, plony zbóż, warzyw i roślin okopowych wzrastają o 40-50% dzięki zastosowaniu sapropelu jako naturalnej substancji stymulującej wzrost roślin. Zawartość białka i karotenu w roślinach nawożonych sapropelem wzrasta bardzo znacznie, zawartość skrobi w ziemniakach zwiększa się o 15% a zawartość cukru w burakach o 40%.
Nawóz sapropelowy to bogate źródło witamin z grupy B,E,C,O,P, karotenoidów, enzymów (np. katalaza, peroksydaza, reduktaza, proteinazy). w porównaniu z innymi kompostami zoogenicznymi, sapropel jest w mniejszym stopniu zachwaszczony i nie jest zakażony drobnoustrojami ani roślinami chorobotwórczymi. Nie stwierdzono strat azotu podczas długotrwałego przechowywania w opakowaniach. W przeciwieństwie do nawozów sztucznych, sapropel jest przyjazny dla środowiska naturalnego i nie wywiera szkodliwego ani toksycznego wpływu na ludzi i zwierzęta, natomiast przyczynia się do ograniczenia stężenia saletry potasowej, azotanów, koloidów i metali ciężkich. Terminy i metody nawożenia sapropelem nie odbiegają od terminów i metod stosowania innych nawozów organicznych, jednakże stwierdza się inne zalety sapropelu: przy rozprowadzeniu sapropelu na wybranym obszarze przed orką nie zaobserwowano strat azotu nawet przy długich przestojach w uprawie. Okres trwałości nawozu sięga 14 lat.